Görülebilir bir psiko-sosyal stres kaynağına ( yada bir çok stres kaynağına ) stres kaynak veya kaynaklarının başlamasından sonraki 3 ay içinde ortaya çıkan bir tepkidir. Uyumsuz çocuklarda sık sık görülen davranış belirtileri şunlardır:

·        Okuldan hoşlanmazlar.

·        Okula sık sık devam etmezler.

·        Yalan söylerler, çalarlar, otoriteye karşı direnirler.

·        Tırnaklarını yer, ısırırlar, sık sık ağız kavgası yaparlar.

·        Akademik çalışmalarında belirgin şekilde başarısızlık gösterirler.

·        Enerjilerini belli bir alanda toplayamazlar, baş ağrısından ve yorgun olduklarından

sık sık şikayet ederler.

·        Kendi kendine güvenmez, kendilerini çok değersiz bulurlar. Belirgin şekilde aşağılık

duygusu vardır.

Aileye Öneriler
1.   Özürden ( körlük, ağır işitme v.b. ) çok, özüre karşı bireyin ve çevresindekilerin

takındıkları tavır ve davranışlar uyumsuzluğun nedeni olabilir. Özürlü çocuğunuzu özürü

ile kabul ediniz, özründen dolayı onu dışlamayınız, başkalarıyla kıyaslamayınız.

2.      Sürekli ve kronik hastalıklar ( kronik verem, sara, kellik v.b. ) bu hastalıklara karşı

çevredekilerin davranışları çocuklarda ve gençlerde ciddi uyum problemlerine yol açmaktadır.

3.      Çocuğunu istemeyen, keyfine ve dilediği gibi yaşamasına engel olduğu için bilinç altı

etmenlerle kabul etmeyen, beklenilen sorumlulukları yerine getirmeyen ebeveynler uyumlu çocuk yetiştirmekten  uzak olacaklardır.

4.      Anne-babanın devamlı çocuk önünde tartışmaları, kavgaları, evi terk etmeleri, dövme, sövme

v.b. çocukta mutsuz, endişeli ve güvensiz bir yaşamın tohumlarını atarak uyum problemleri ortaya çıkarabilir. Çocuğun önünde yıkıcı tartışmalar yapmayınız.

5.      Ailelerin bazı yanlış tutumları; otoriter, baskıcı, korumacı, aşırı sevgi ve sınırsız hoşgörü çocuğu pasif, yalancı, kararsız, güvensiz, bencil, şımarık v.b. yapabilir. Çocuğun bütün isteklerini yerli yersiz, zamanlı zamansız, gerekli ve gereksiz şekilde yerine getirmek çocukta telafisi zor uyumsuzluklara yol açabilir.

6.      Çocuğunuzda uyumsuzluk olarak görülecek davranışlar tespit edilmişse çocuğunuz devamlı gerilim içinde olabilir, kolayca hüsrana kapılabilir ve belirli alanlarda çöküntü duyabilir. BL1 çocukların gerilimlerini boşaltacakları boş zaman faaliyetlerinde bulunmasını sağlayınız, başaramayacakları faaliyetlerden dolayı onlardan fazla başarı beklemeyiniz çünkü bu faaliyet]erden kolayca çekilebilir ve devam etmeyebilirler. Uyumsuz çocuklar sık sık çalarlar, yalan söylerler, otoriteye karşı direnirler. Çocuğu bu olumsuz davranışlarından ötürü cezalandırırken şiddete, onur kırıcı ve aşağılayıcı sözlere baş vurmayınız.

7.      Çocuğunuz uyum problemi çekiyorsa, okula devam etmeyebilir, okuldan hoşlanmayabilir ve akademik çalışmalarında belirgin bir şekilde başarısızlık gösterebilirler. Bu çocukları ilgi, yetenekleri doğrultusunda yönlendiriniz. yapamayacakları faaliyetleri onlardan istemeyiniz.

8.      Çocuklar davranış ve tutumlarında sevdiği insanlara benzemeye çalışırlar. Çocuğa iyi model olunuz.

Öğretmene Öneriler

1-     Çocukların sosyo-ekonomik, sosyo-kültürel düzeyleri birbirinden farklı için hem çocukların kendi aralarında, hem de okula karşı uyum problemleri yaşanacaktır. Uyum problemi görülen öğrencileri belirleyin, bu öğrencilerle daha çok ilgilenin, bu öğrencilere sabır gösterin ve bu öğrencileri kazanmaya çalışınız. Okuldaki birtakım etkinliklerde onlara görev veriniz.

2-     Uyumsuz Çocuğun uğraşacağı yapabileceği, yaşamına genelleyebileceği akademik etkinlikler sağlanmalıdır. (0m. Sınıftaki uyumsuz çocuklara küme çalışması yaptırılabilir.) Bu şekilde uyumsuz çocuğun sınıfta kendisini ifade etmesi sağlanmış olur.

3-      Göze, kulağa hitap eden somut  materyallerden çok yararlanın ve az soyut

materyal kullanın

2.     Uyumsuz çocuklar okula devam etmezler, okuldan hoşlanmazlar ve akademik

çalışmalarda belirgin bir şekilde başarısızlık gösterirler. Çocuğun okuldan zevk alacağı ve kendini ifade edeceği ortamları yaratmaya çalışınız. (Örn. Uyumsuz Çocuğu eğitsel kol faaliyetlerinde görevlendirin.)

3.     Uyumsuz çocuklar sık sık ağız kavgası yapabilirler, kabadayılık ve zorbalık

edebilirler, akranlarından hoşlanmayabilirler. Bu durumda Çocuğu hemen idareye, disipline sevk etmekten ziyade çocukların aralarındaki problemleri çözümlemesi için uzlaşmacı bir tutum takının. Bu davranışları gösteren öğrencilerin davranışlarının neden ve sonuçlarını açıklayınız.

4.     Uyumsuz çocuğun anne-babası ve çocuğun eğitim, terapi ve tedavisi ile uğraşan diğer kimselerle işbirliği içinde çalışma yapmak gerekir

VII – BEDENSEL ENGELLÄ°LER

Bütün düzeltmelere rağmen iskelet, sinir sistemi, kas ve eklemlerindeki özürlerinden dolayı normal eğitim-öğretim çalışmalarından yeterince yararlanamayan çocuklardır.

Aileye Öneriler

1.   Çocuklarda bedensel özüre yol açan hastalıklardan biri multiple sklerosistir. Ataklar halinde seyreden bu hastalıkta çocuk hareket ile desteklenmezse gelişimi sürekli gerileme gösterebilir.

2.   Doğuştan kalça çıkıklığı, doğuştan kol veya bacaklarda bir eksiklik, herhangi bir kaza sonucu kol veya bacağının bir kısmının veya tamamının kaybedilmesi, romatizmal hastalıklar v.b. bedensel yetersizlikler, kas iskelet sisteminin doğuştan veya sonradan etkilenmesi-hastalanması sonucunda da açığa çıkarabilir. Doğru tanının zamanında konması, gerekenlerin geç kalınmadan yapılması çocuğun durumunun izin verdiği en üst düzeye ulaşması için ön şarttır. 0m. Kalça çıkıklı olan bir çocuğun problemi ılk aylarında basit cihazlarla tamamen düzeltilebilecekken geç kalındığında ömür boyu sürecek yürüme bozukluklarına neden olmaktadır.

3.   Çocuk felci tanısı konan çocukların hayati tehlikeyi atlatması için gereken çalışmalar yapıldıktan sonra, daha önce hiçbir sorunu olmayan çocuğun bacağında, kolunda zayıflama, kuvvetsizlik olabilir. Çocuk büyürken zayıf olan kol ve bacakları kullanılmamaya bağlı olarak incelebilir. Zamanla bu bölgeler diğer kol ve bacağa göre kısa kalabilir. Bunları önlemek amacıyla ve- bu bölgelerin kuvvetini yeniden kazanması için fizyoterapistler tarafından verilecek egzersiz programını düzenli bir şekilde yapmanız gerektiğini unutmayın.

4.   Çocuğunuzun bedensel yetersizliği onun tüm gelişimini olumsuz etkiler. Çocuk eğer emekleyemiyor, yürüyemiyor veya oturamıyorsa çevresiyle ilgisi buna bağlı olarak sinirli olacaktır. Çocuğun bedensel yetersizliğine rağmen çevresiyle ayni şekilde ilişki kurmasını sağlamak sizin görevinizdir. Bu nedenle olduğunca çevreyi çocuğun ayağına getirmek, bir değişle emeklemese de, oyuncağı tutamasa da ona oyuncağı göstermek, sesini dinletmek, gözüyle takip etmesini sağlamak çocuğunuzun gelişimine destek olacak etkinliklerdir.

5.   Bebeğinizin yetersizliklerini ve özelliklerini çok iyi tanımanızı öneririz. Böylece yapamayacağı hareketler için onu zorlamamış olursunuz. Zorlanacağı durumlar mutlaka olacaktır.

6.   Bedensel engelli çocuğunuzu yardımla yapabildiği becerilerinde destekleyip yardımcı olunki bir süre sonra yardımsız olarak yapmayı başarabilsin. Yapabildiklerini de görmezliğe gelmeyin, küçümsemeyin. Bazı şeyleri yapabildiğini görmek ona güven ve cesaret verecektir.

7.    Bedensel özürlü çocuğunuz için doktorunuz ve fizyoterapistmiz çocuğunuzun hareketleri açısından ve kasıntılarını azaltmak için cihaz uygun görmüş olabilir. Bunları nasıl kullanmanız gerektiğini iyi öğrenmeniz gerekmektedir. Çocuğunuz bu cihazları kullanmayı başlangıçta reddedebilir, ağlayabilir. Kısa süreli olarak kullanmaya başlamanız onun alışması açısından daha iyi olacaktır. Tepki gösterdiyse onu fazla ağlatmadan oyun havası içinde oyuncakları ile oyalayarak belki şarkı söyleyerek onu razı etmeye çalışmanızı öneririz.

8.   Bazı bedensel yetersizlikler ve beraberinde uyaran eksikliği olması, yetersiz çevre çocukla ilişki kurmak için tedavinin bitmesinin beklenmesi çocukta zihinsel yetersizliğin ortaya çıkmasına neden olabilir. Bu konuda daha önce değindiğimiz gibi çocuğunuza erken yaşlarda uyarıcı yönünden zengin çevre sağlanması gereklidir. Cerebral Palsy, Multiple Skleroz, Spina Bifida gibi durumlarda çevresel yoksunluktan bağımsız olarak zihinsel yetersizlik ikinci bir problem olarak ortaya çıkabilir. Bu durumda erken eğitim programları uygulanan kurumlara, merkezlere başvurmanız, özel eğitim çalışmalarına katılmanız siz ve çocuğunuz için çok yararlı olacaktır

9    Çocuğunuzun bedensel özrünün yanında zihinsel özürü yoksa normal okullarda eğitim görmelerinin mümkün olduğunca desteklenmesi gerektiğini de aklımızdan çıkarmayalım Bedensel özürlü çocuklar motor-hareket becerilerindeki yetersizlik dışında yaşıtlarıyla ortak özellikleri olduğu için gerekli düzenlemelerle normal okullardan en çok yararlanacak çocuklardır.

10. Çocuğunuzu göndereceğiniz okulu seçerken bazı notalara dikkat etmeniz gerekmektedir. Okulun bulunduğu yerin ulaşılması zor bir yerde ( örn. yokuşta ) olmamasına, yolların düzgün olmasına dikkat etmeniz gerekir. Bulunduğunuz çevrede çocuğunuz için uygun şartlara sahip bir okul bulamadıysanız, okul ulaşımını sağlayamadığınız yerde ise bedensel özürlülerle ilgili yatılı bir okul için girişimde bulunmanız gerekir.

11. Çocuğunuz bedensel özrü yanında zihinsel özrü de varsa hedefimiz onun çevresine kendi sınırları içinde en az bağımlı yaşamasını sağlamak olmalıdır. Bu nedenle giyinme, soyunma. yemek yeme, tuvaletini yapma yardımla da olsa basit ev işlerini yapma gibi günlük yaşam becerilerini kazanmasına yardımcı olmak gerekir. Çocuğunuz belki ev dışında bir işte çalışamayacak ancak bu becerileri öğrenmesi onun çevresine en az bağımlı yaşamasını sağlayacaktır.

1 2 Yetişkin olmasının en önemli özelliği, bir işe sahip olmaktır Çocuğunuzda diğer yetişkinler gibi kendine uygun bir işte çalışmaktan zevk alacaktır. Çocuğunuzun aldığı eğitime bağlı olarak kazanmış olduğu çeşitli beceriler vardır. Bu beceriler, göz önünde bulundurularak ev içinde veya ev dışında yapabileceği bir iş çocuğunuz için çok önemlidir Çocuğunuzun özrü fazla ise ( hem kolları hem de bacakları özürden etkilenmişse) ona daha fazla yardım etmeniz gerekecektir. Eğer özrü hafif derecede ise, yardım ile bir çok ışın gerektirdiği işlevleri yerin getirebilir

Öğretmene Öneriler
1. Ortopedik engelli öğrencilerin bulundukları sınıf, mümkün olduğu kadar giriş katında ve sınıf içindeki yerleri de kapıya yakın, kolaylıkla girip çıkabilecekleri bir yerde olmalıdır.

2. Bedensel engelli öğrenciler için, çok lüzumlu durumlarda merdivenlere veya kapı eşiklerine rampa yaptırılmalıdır.

3. Ellerini kullanmakta zorluk çeken öğrencilere derslerde ve imtihanlarda daha fazla zaman tanımalı, ellerini hiç kullanamayan öğrencilerin yazılı yoklamaları öğrencinin uygun bir görevliye cevapları söyleyerek yazdırması şeklinde olmalıdır.

4.   Bedensel yetersizliği olan öğrenci, normal okul ve sınıfa devam ederek sınırlılıklarını kabul etmeyi onları ödünlemenin yollarını ve erken yaşlardan itibaren yaşam sorunlarını çözmeyi ve yetersizliği olmayanlarla yarışmayı öğrenir.

5.   Bedensel yetersizliği olan çocuğun yada sınıf arkadaşlarının birbirine karşı anlayış kazanmaları büyük ölçüde öğretmene ve öğretmenin bedensel yetersizliği olan çocuğa yönelik tutumlarına bağlıdır.

6.   Bedensel yetersizliği olan çocukların pek çoğunun zorunlu olarak sık sık hekime gitmesi, hastanede ve evde yatması nedeniyle okula devamları aksamaktadır. Bu çocuklardan bazıları Olağan öğretim süreçlerinden yararlanırken bazıları için özel öğretim süreçlerine yer vermek gerekmektedir.

7.   Çocuğun bedensel özrü yanında zihinsel özrü yoksa normal okullarda eğitim görmelerinin mümkün olduğunca desteklenmesi gerektiğini de aklımızdan çıkarmayalım. Bedensel özürlü çocuklar motor-hareket becerilerindeki yetersizlik dışında yaşıtlarıyla ortak özellikleri Olduğu için gerekli düzenlemelerle normal okullardan en çok yararlanacak çocuklardır.