ALICI-DİL |
Söz-Öncesi Dönem |
Dikkatini Yöneltme ve Oyun Evet Hayır |
1. Konuşulduğunda konuşan kişinin yüzüne kısa bir süre bakar. |
|
|
2. Oyuncakla ses çıkarıldığında sese vücudu ile tepki verir. |
|
|
3. Yetişkin sesine vücut hareketleri ile veya ağlıyorsa susarak tepki gösterir. |
|
|
4. Sesin geldiği yöne bakar veya sese tepki olarak vücut hareketlerini değiştirir. |
|
|
5. En az yarın dakika kadar konuşanın gözlerini ve dudaklarını izler. |
|
|
6. Kendi yüzünden yaklaşık 30 cm. kadar uzakta tutulan bir nesneye bakar. |
|
|
7. Çocuğu kaldırmak veya biberonunu göstermek için ona doğru hareket edildiğinde neyin geldiğini bildiğini vücut hareketlerindeki değişiklikle gösterir |
|
|
8. Seslenildiğinde bakmak için gözlerini ve başını döndürür. |
|
|
9. İyi bir şekilde desteklendiğinde bir sandalyede hareketsiz durabilir ve gösterilen bir nesneye en azından bir dakika süreyle dikkat edebilir. |
|
|
10. Bir nesne veya resme bakabilir. |
|
|
11. jestlerle birlikte yöneltilen basit isteklere tepki verir. |
|
|
12. Model olmadan el sallaması veya alkışlaması gibi basit jestler istendiğinde bunları yapar. |
|
|
Sıra Alma |
13. Yetişkin banyo suyuna “şap şap” yaparak suyu sıçrattığında çocuk “şap şap” yapmak için sıra alır. |
|
|
14. Yetişkin kaşığı masaya vurduğunda bebekte kaşığı masaya vurup yetişkinin tekrar vuracağını anlamak için yüzüne bakar. |
|
|
15. Bir kaşık yemeği çocuğa verip bir kaşık yemeği yetişkin aldığında çocuk sıranın kimde olduğunu belirtir. |
|
|
16. Yetişkin oyuncak ayıyı sarılıp çocuğa verdiğinde çocukta ayıya sarılıp kendiliğinden ya da hatırlatıldığında ayıyı yetişkine verir. |
|
|
17. Yetişkin trampete vurup sopayı çocuğa verdiğinde çocukta trampete vurup sopayı yetişkine verir. |
|
|
18. Çocuğa top yuvarlatıldığında topu geri yuvarlar. |
|
|
19. Yetişkinle karşılıklı konuşma sürdürebilir. |
|
|
Taklit |
20. Masaya elle vurulduğunda, el sallandığında, baş baş yapıldığında taklit eder. |
|
|
21. Öpme hareketini taklit eder. |
|
|
22. Parmakla dudaklarda “sus” yapar. |
|
|
23. Tek ünlü sesleri (a,o)taklit eder. |
|
|
24. Ünsüz + ünlü kalıpları (dadada, mumumum)taklit eder. |
|
|
25. Tek ünsüz + ünlü heceleri (bu, me)taklit eder. |
|
|
26. İki heceli kalıpları (dadi dadi, pitapita) taklit eder. |
|
|
27. Cee oyununu taklit eder. |
|
|
28. Yetişkin sesine tepki olarak sesi tekrarlar. |
|
|
29. Başkası tarafından tekrarlandığında kendi seslerini çıkarmaya devam eder. |
|
|
30. Başkalarının çıkardığı farklı tondaki sesleri taklit eder. |
|
|
31. Sık sık kullanılan nesnelerin kullanışların taklit eder. |
|
|
32. Oyun sırasında başka bir çocuğun hareketini kontrol eder. |
|
|
33. Basit işlerde yetişkinleri taklit eder. |
|
|
34. Güldüren ve dikkat çeken hareketleri tekrarlar. |
|
|
35. Hatırlatıldığında “lütfen” ve “teşekkür ederim” der. |
|
|
36. Basit ev işlerinde aile fertlerine yardım etmeye çalışır. |
|
|
37. Bildiği bir şarkının son dizesinin son kelimesini tekrarlar ve hareketle gösterir. |
|
|
38. % 90 oranında sesinin tonunu kontrol eder. |
|
|
39. Model olunduğunda 3’e kadar sayar. |
|
|
40. Söz ve hareket içeren çeşitli parmak oyunlarını tekrarlar. |
|
|
41. Model olunduğunda 10 nesneyi sayar. |
|
|
Anlama |
|
|
Dinleme ve Dikkatini Yöneltme |
42. Sese irkilerek ya da hareket ederek tepkide bulunur. |
|
|
43. İnsan sesine irkilerek ya da hareket ederek tepkide bulunur. |
|
|
44. Bir an için bile olsa insan yüzüne bakar. |
|
|
45. Konuşanın gözlerini ve ağzını izleyerek yüz kontağı yapar. |
|
|
46. Bir nesneden diğerine bakarak çevresindekilere dikkatini yöneltir. |
|
|
47. Ses duyduğunda gözleriyle sesin nereden geldiğini arar. |
|
|
48. Sesin geldiği yöne döner ve bakar. |
|
|
49. İnsan sesin geldiği yöne döner ve bakar. |
|
|
50. Destekli ya da desteksiz oturarak dikkatini karşısındaki bireye ya da nesneye yöneltir. |
|
|
51. Yetişkinle birlikte, nesnelere ya da resimlere en az iki dakika süreyle bakar. |
|
|
52. Neşeli ses tonundaki ve kızgın ses tonundaki konuşmalara farklı yüz ifadeleriyle tepki verir. |
|
|
53. Kısa şiir ve şarkılara tepki gösterir. |
|
|
54. Kaynağı saklanmış sesleri arar (kutu içindeki zil). |
|
|
55. Odanın dışından gelen seslerin kaynağını arar. |
|
|
56. Gürültülü bir ortamda bir kişinin konuşmasını dinler. |
|
|
57. Kısa bir öyküyü sonuna kadar dinler. |
|
|
58. Dikkatini 10 dakika süreyle öyküye yöneltir. |
|
|
59. Öykü sırasında sorulan basit sorulara sözle ya da işaretle cevap verir. |
|
|
Jestlere ve Yönergelere Tepki Verme |
60. Yetişkinin yüz ifadesine tepki olarak yüz ifadesini değiştirir. |
|
|
61. Jestlerle birlikte verilen basit talimatlara tepki verir. |
|
|
62. Kendi adı söylendiğinde dönerek tepki verir. |
|
|
63. Basit sorulara tepki olarak hareket eder. |
|
|
64. El hareketleri ile birlikte verilen basit emirleri yerine getirir. |
|
|
65. Sert bir ifadeyle yapmaması söylendiğinde, bir anlığına bile olsa, yapmakta olduğu istenmeyen davranışı durdurur. |
|
|
66. Sözel talimat verildiğinde el çırpar ya da el sallar. |
|
|
67. Adı söylenen tanıdık nesnelere dönerek bakışlarıyla nesneleri bulur. |
|
|
68. Adı söylenen aile bireylerine dönerek, bakışlarıyla onları bulur. |
|
|
69. İstendiğinde, isteyen kişiye bir nesne verir. |
|
|
70. Adı söylendiğinde, bir nesneyi gösterir. |
|
|
71. Bir tane basit iki ya da üç sözcüklü talimatı yerine getirir. |
|
|
72. Üç tane basit iki ya da üç sözcüklü talimatı yerine getirir. |
|
|
73. İstendiğinde, tanıdık bir nesneyi öbür odadan getirir. |
|
|
74. İsimleri söylendiğinde bildiği 12 nesneyi gösterir. |
|
|
75. Hareketle ilgili sözel ifadeleri anladığını o hareketi yaparak gösterir. |
|
|
76. Sorulduğunda bir seçim veya tercih yapabilir. |
|
|
77. Bildiği sıfatlar için uygun tepkiyi gösterir. |
|
|
78. İstenildiğinde nesneleri bir başka nesnenin içine, altına koyar. |
|
|
79. Kullanışı tanımlandığında bildiği nesneyi seçer. |
|
|
80. Yaşını söylemek için parmaklarını kullanır. |
|
|
81. Birbirine bağlı iki emri yerine getirir. |
|
|
Nesne ve Resimler Arasından Seçim Yapma |
82. İki nesne arasından adı söylenen nesneyi seçer. |
|
|
83. Pencereden dışarıya bakıp, gördüğü nesneleri gösterir. |
|
|
84. Üç nesne arasından, adı söylenen nesneyi seçer. |
|
|
85. Adı söylenen bir vücut bölümünü gösterir. |
|
|
86. Adı söylenen dört vücut bölümünü gösterir. |
|
|
87. Dört nesne arasından adı söylenen nesneyi seçer. |
|
|
88. Adı söylenen üç çeşit giysi seçer. |
|
|
89. İki resim arasından, adı söylenen resmi seçer. |
|
|
90. Dört resim arasından, adı söylenen resmi seçer. |
|
|
91. Adı söylene yedi vücut bölümünü gösterir. |
|
|
92. nesneleri aynı nesnenin resmi ile eşleştirir. |
|
|
93. Bildiği resimleri isimlendirir. |
|
|
94. Adı söylenen on vücut bölümünü gösterir. |
|
|
95. “Ali (çocuğun adı) nerede?” biçiminde sorulduğunda kendisini gösterir. |
|
|
96. Dokuz resim arasından, adı söylenen resmi seçer. |
|
|
97. Dört nesne arasından işlevi açıklanan iki nesneyi gösterir. |
|
|
98. Altı nesne arasından işlevi açıklanan dört nesneyi gösterir. |
|
|
99. Altı nesne arasından işlevi açıklana altı nesneyi gösterir. |
|
|
100. Gösterilen beş yiyecek arasından adı söylenen üç yiyeceği seçer. |
|
|
101. Gösterilen beş hayvan arasından adı söylenen üç hayvanı seçer. |
|
|
102. Gösterilen beş mobilya parçası arasından, adı söylenen üç mobilyayı seçer. |
|
|
103. Dört seçenek arsından “…. ve…. bana ver.” İfadesinde yer alan iki nesneyi verir. |
|
|
104. “bana……… İLE…….’yi getir.” İfadesinde yer alan odadaki iki nesneyi getirir. |
|
|
105. Adı söylenen 13 vücut bölümünü gösterir. |
|
|
106. Adı söylenen 16 vücut bölümünü gösterir. |
|
|
107. Resimleri gösterildiğinde, oğlanı ve kızı seçer. |
|
|
108. Resimleri gösterildiğinde, kadın ve erkeği seçer. |
|
|
109. Nesneleri, yiyecek kategorisine göre seçer. |
|
|
110. Nesneleri, hayvan kategorisine göre seçer. |
|
|
111. Nesneleri, giysi kategorisine göre seçer. |
|
|
112. Nesneleri, mobilya kategorisine göre seçer. |
|
|
Eylem Bildiren Yönergelere Tepki Verme |
113. Kendisine bir nesne verildiğinde, nesneyle ilgili istenen iki farklı etkinliği yerine getirir. |
|
|
114. Kendisine bir nesne verildiğinde, nesneyle ilgili istenen üç farklı etkinliği yerine getirir. |
|
|
115. On farklı eylem bildiren sözcüğe, eylemi gerçekleştirerek tepki verir. |
|
|
116. Kendisine iki nesne verildiğinde, bu nesnelerin her biriyle ilgili istenen üç farklı etkinliği yerine getirir. |
|
|
117. Kendisine üç nesne verildiğinde, bu nesnelerin her biriyle ilgili istenen dört farklı etkinliği yerine getirir. |
|
|
118. Kendisine dört nesne verildiğinde, bu nesnelerin her biriyle ilgili istenen dört farklı etkinliği yerine getirir. |
|
|
119. Her birinde iki nesne ve iki eylem bulunan talimatları yerine getirir. |
|
|
120. Oda içinde, her birinde iki nesne ve iki eylem bulunan talimatları yerine getirir. |
|
|
121. Oda içinde, her birinde üç nesne ve üç eylem bulunan talimatları yerine getirir. |
|
|
Niteleme Bildiren Yönergelere Tepki Verme |
122. Büyük ve küçük seçenekleri arasında büyük olanı seçer. |
|
|
123. Büyük ve küçük seçenekleri arasından küçük olanı seçer. |
|
|
124. İki grup küçük ve büyük nesne arasından büyük ve küçük olanı seçer. |
|
|
125. Uzun ve kısayı seçer. |
|
|
126. Yumuşağı ve serti seçer. |
|
|
127. Pütürlü ve pütürsüzü seçer. |
|
|
128. Açığı ve kapalıyı seçer. |
|
|
129. “Üşüdüğünde / yorulduğunda / acıktığında ne yaparsın?” sorularına sözel ya da sözel olmayan tepki verir. |
|
|
130. Aynı olan grup elemanlarını seçer. |
|
|
131. Farklı olan grup elemanlarını seçer. |
|
|
132. Mutlu / üzgün / kızgını seçer ya da model olarak gösterir. |
|
|
133. Daha büyüğü ve daha küçüğü seçer. |
|
|
134. Birinciyi ve sonuncuyu seçer. |
|
|
Yer Bildiren Yönergelere Tepki Verme |
135. Verilen bir nesneyi, istendiğinde ters çevrilmiş bir fincanın üzerine ve altına koyar. |
|
|
136. Verilen bir nesneyi, istendiğinde, bir kabın içine koyar. |
|
|
137. Bir kabın içindeki bir nesneyi, istendiğinde kabın içinden çıkarır. |
|
|
138. Verilen bir nesneyi istendiğinde, bir kabın içine, üzerine ve altına koyar. |
|
|
139. İstendiğinde, bir nesneyi diğerinin önüne / arkasına koyar. |
|
|
140. İstendiğinde, bir nesneyi diğerinin yakınına / uzağına koyar. |
|
|
141. Ters çevrilmiş bir fincan verildiğinde, bir nesneyi fincanın önüne, yakınına, uzağına, üzerine ve altına koyar. |
|
|
Dilbilgisi Kurallarına Tepki Verme |
142. Çoğulları ayırt eder. |
|
|
143. Sahiplik eklerini ayırt eder. |
|
|
144. İki nesne arasından, “olmayan”ı gösterir. |
|
|
145. İki tane eylem resmi gösterildiğinde, “olmayan”ı ayırt eder. |
|
|
146. Niteleme bildiren ifadelerde “olmayan”ı ayırt eder. |
|
|
147. “Onun”, “benim” ve “senin” zamirlerini ayırt eder. |
|
|
İFADE EDİCİ DİL |
Konuşma |
Farklı Türdeki Anlamları İfade Etme |
İstemek (nesne, hizmet) |
148. Uzanamayacağı yerdeki bir oyuncağa ulaşmada yardım istemek için yetişkine bakar. |
|
|
149. Yetişkinin böreğine bakar, sonra yetişkine bakar ve “istiyorum” anlamına gelen bir ses çıkarır. |
|
|
150. Karyolasının yanında oturur veya ayakta durur ve içine konuluncaya kadar yetişkine bakarak sesler çıkarır. |
|
|
151. Kendisini kaldırıncaya kadar yetişkinin yüzüne bakarak bacaklarını veya elbiselerini çekiştirir. |
|
|
152. Elde etmek istediği şeyleri istemek için sözcük kullanır. |
|
|
153. Kendisi için yetişkinin bir şeyler yapmasını istemek için sözcük kullanır. |
|
|
154. İstediği şeyleri talep etmek için cümlecik kullanır. |
|
|
155. Onun için bir şey yapılmasını istediğinde yetişkine bildirmek için cümlecik kullanır. |
|
|
Reddetmek ( nesne, hizmet, bilgi) |
156. İstemediği yemek ona sunulduğunda yetişkinin elini iter. |
|
|
157. İstemediği bir oyuncak sunulduğunda başını geriye atar. |
|
|
158. Mutlu bir şekilde oynarken kaldırıldığında yetişkinin ellerini iter. |
|
|
159. Hazır olmadan önce yatağa konulduğunda, başını geriye atıp yetişkine sıkıca sarılır. |
|
|
160. Tanıdığı bir nesne yanlış bir isimle adlandırıldığında, başını geriye atar ve karşı çıkar. |
|
|
161. Parkta eğlenirken eve gitme zamanı geldiği söylendiğinde karşı çıkar. |
|
|
162. Bir şeyi istediğini yetişkinin bilmesini sağlamak için sözcük kullanır. |
|
|
163. Yetişkinin bir şeyi yapmasını istemediğinde yetişkine bildirmek için sözcük kullanır. |
|
|
164. Yetişkinin söylediği bir şeyden hoşlanmadığında ya da söylediklerine katılmadığında bunu anlatmak için sözcük kullanır. |
|
|
165. Yetişkinin söylemiş olduğu bir şeyden hoşlanmadığını veya aynı fikirde olmadığını cümlecik kullanarak bildirir. |
|
|
Selam Vermek ve Veda Etmek |
166. Tanıdık bir kişi gördüğü zaman tipik bir ses ve jest yapar. |
|
|
167. Birisinden ayrılırken el sallar. |
|
|
168. Kişiler geldiğinde onları selamlamak için ve onlar ayrılırken veda etmek için sözcük kullanır. |
|
|
169. İnsanlar veya oyuncaklar ona yaklaşırken selamlamak için ve onlar uzaklaşırken vedalaşmak için cümlecik kullanır. |
|
|
Bilgi Paylaşmak |
170. Yetişkinle birlikte resimli bir kitaba bakarken, parmağıyla bir resmi gösterip sonra da yetişkinin bakmasını bekler gibi yüzüne bakar. |
|
|
171. Yolda büyük bir köpek yaklaşırken güvende olduğundan emin olmak istercesine yetişkine bakar. |
|
|
172. Yetişkinin ona bir şeyler söylemesini istemek için sözcük kullanır. ( Bu ne? Anlamında) |
|
|
Vermek (nesne, hizmet, yaratıcılık, araştırma yapmak) |
173. Kahvaltı masasında kendi ekmeğini birkaç lokma ısırmalarını isteyerek başkalarına uzatır. |
|
|
174. Evin içinde bulduğu oyuncakları ve çeri- çöpü yetişkine getirir. |
|
|
175. Yetişkinin veya oyuncak bebeğinin saçını gerçek veya uydurma bir tarakla tarar. |
|
|
176. Yetişkin banyoyu kullandığında kendi havlusunu alıp getirir veya benzeri bir hizmet verir. |
|
|
177. Televizyonda çocuk şarkıları dinlerken müzikle birlikte şarkı sesleri çıkarır. |
|
|
178. Oyuncak arabasını yerde iterken sesler çıkarır. |
|
|
179. Uyku zamanında karyolasında yalnızken bildiği seslerle alıştırma yapar. |
|
|
180. Arabada giderken kendi kendine gevezelik eder. |
|
|
181. Birisine bir şey verirken veya teklif ederken verme eyleminin bir parçası olarak sözcük kullanır. |
|
|
182. Yetişkin için bir şey yapmanın bir parçası olarak sözcük kullanır. |
|
|
183. Olanları yetişkine anlatmak için sözcük kullanır. |
|
|
184. Dil becerilerini oyununun bir parçası olarak kullanır. |
|
|
185. Birileriyle iletişim kurmaksızın kendi kendine konuşarak bildiği sözcüklerle alıştırma yapar. |
|
|
186. Birisine bir şey verirken veya teklif ederken, verme eyleminin bir parçası olarak cümlecik kullanır. |
|
|
187. Yetişkin için bir şey yapmanın bir parçası olarak cümlecik kullanır. |
|
|
188. Yetişkininde bildiği bir şeyi ona söylemek için cümlecik kullanır. |
|
|
189. Yetişkinin henüz bilmediği bir şeyi söylemek için cümlecik kullanır. |
|
|
Dilbilgisi Kurallarını Kullanma |
190. Bir şeyin yerini veya nerede meydana geldiğini belirtmek için sözcük ya da sözcük sonrası ekler kullanır. |
|
|
191. Birden fazla nesneyi belirtmek için çoğul eki (-ler,-lar) kullanır. |
|
|
192. Devam eden bir eylemi belirtmek için –yor ekini kullanır. |
|
|
193. Sahip olduğu bir şeyi belirtmek için “benim” zamirini kullanır. |
|
|
194. Birisinin sahip olduğu bir şeyi belirtmek için sahip olma eklerini kullanır. |
|
|
195. “Ben” ve “Sen” zamirlerini kullanır. |
|
|
196. “Ona” ve “Bana” zamirlerini kullanır. |
|
|
197. Olumsuzluk bilirden ekler kullanır. |
|
|
198. “O” ve “Onlar” zamirlerini cümleciğin öznesini belirtmek için kullanır. |
|
|
199. Birisinin bir şeye sahip olduğunu anlatmak için “onların”, “senin” gibi sahiplik bildiren zamirler kullanır. |
|
|
200. Gelecekte olan olayları belirtmek için doğru kalıp kullanır. |
|
|
201. geniş zamanı belirtmek için eylem bildiren sözcüklere –di ekini ekler. |
|
|
202. Mişli geçmiş zamanı belirtmek için eylem bilirden sözcüklere –miş ekini ekler. |
|
|
203. Cümle içinde iki düşünceyi birleştirmek için “ve” bağlacını kullanır. |
|
|
204. Özne ve yüklemin uyumlu olduğu cümlecikler kullanır. |
|
|
Tek Sözcük Düzeyi |
205. Nesneleri veya kişileri adlandıran tek sözcükler kullanır. |
|
|
206. Eylemlerini dile getirmek için tek sözcükler kullanır. |
|
|
207. Nesneleri reddetmek için “hayır” der. |
|
|
208. Bir şeyin yok olduğunu belirtmek için “yok” gibi sözcükler kullanır. |
|
|
209. Bir şeyin sona erdiğini belirtmek için “dur” gibi sözcükler kullanır. |
|
|
210. Bir şeyin yerini veya bir şeyin nerede meydana geldiğini belirtmek için tek sözcükler kullanır. |
|
|
211. “Daha” ve “Yine” sözcüklerini kullanır. |
|
|
İki Sözcük Düzeyi |
212. Bir eylem ve özneyi birleştiren cümlecikler kullanır. |
|
|
213. Bir eylem ve nesneyi birleştiren iki sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
214. Her bir türden bir tane olmak üzere olumsuzluk bildiren sözcükler içeren iki sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
215. “Daha”, “Diğer”, “Yine” gibi tekrar bildiren sözcükleri içeren iki sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
216. Bir şeyin yerini veya nerede meydana geldiğini belirtmek için iki sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
217. “Bu”, “Şu” gibi sözcükleri içeren iki sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
218. Bir nesnenin veya bir olayın neye benzediğini belirtmek için iki sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
219. Birisinin bir şeye sahip olduğunu belirtmek için iki sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
Üç Sözcük Düzeyi |
220. Bir kişinin (veya bir şeyin) birisine (ya da bir şeye) bir şey yaptığını üç sözcüklü cümleciklerle anlatır. |
|
|
221. Bir şeyin yerini veya nerede meydana geldiğini belirtmek için üç sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
222. “Daha”, “Başka”, “Yine” gibi tekrar bildiren sözcükler içeren üç sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
223. Olumsuzluk bilirden sözcükler içeren üç sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
224. Bir şeyin veya bir olayın neye benzediğini belirten üç sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
225. Kimin bir şeye sahip olduğunu belirten üç sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
226. “Bu”, “Şu” gibi işaret bildiren sözcükler içeren üç sözcüklü cümlecikler kullanır. |
|
|
227. “Nerede”, “Ne zaman”, “Kim”, “Ne”, “Neden” gibi soru sözcükleri içeren üç sözcüklü sorular sorar. |
|
|
228. “Evet” veya “Hayır”la yanıtlanabilen üç veya daha fazla sözcüklü sorular sorar. |
|
|
Yorum yazabilmek için oturum açmanız gerekir.