Kütüphanecilik bilimi kuramcılarından Jessa Shera; hava, su, yiyecek ve barınak olarak nitelendirilen insanlığın geleneksel gereksinimlerine bir beşincisini, bilgiyi eklediğini belirtmektedir(Atılgandan’dan aktaran Kurulgan, Çekerol 2008).

Bilginin önemli olduÄŸu bir çaÄŸdayız. Hızlı bir geliÅŸim ve deÄŸiÅŸim içinde olan bilgi…
Öğrendiğimiz birçok şey kısa sürede güncelliğini ve değerini yitirebilmektedir. Eğitim kurumları tarafından aktarılan bilgiler belirli bir süre sonra ihtiyacımızı karşılayamamaktadır. Böyle bir ortam ve durumda bireyler kendilerini yenileme, ihtiyaçlarını karşılayacak yeni bilgilere ulaşma çabası içine girmektedirler/girebilirler. Hayat boyu öğrenme bu noktada önemli bir yere sahiptir. Bireylerin hayat boyu öğrenme çabası içerisine girmesi, kendisini yenilemesi için çeşitli becerilere sahip olması gerekir. Bunlardan bir tanesi (göreceli olarak önemli bir tanesi de) okuma alışkanlığıdır. Eğitim kurumları çoğu zaman bireyin ilgi ve yeteneklerini göz ardı edebilmektedir. Birey okuma alışkanlığı sayesinde kendi ilgi ve yeteneklerini geliştirebilir, kendini gerçekleştirme olanağı bulabilir. Bu becerinin zamandan, mekandan bağımsız olarak gerçekleştirilebilmesi önemli bir avantajdır. Sağlıklı, demokratik, araştıran, yaratıcı ve sorgulayan toplum ve nesiller yetiştirmenin anahtarı okuma alışkanlığı kazanmaktan/kazandırmaktan geçmektedir.

Çeşitli araştırmalar kitap okuma alışkanlığı nın temelinin çocukluk döneminde atıldığını bize göstermektedir. Çocuğun ilk çevresinin aile tarafından oluştuğunu ve çocuğun ilk yaşantılarının, deneyimlerinin bu ilk çevrede gerçekleştiğini, bu deneyim ile yaşantıların, bireyin kişiliğinde ve ilerleyen yaşantısında önemli etkileri olduğunu düşünürsek, ailelere, bu önemli süreçte büyük sorumluluklar düşmektedir. Aşağıda ebeveynlere ve öğretmenlere bazı tavsiyelerde bulunulmuştur.
Bamberger (1990), ebeveynlere, çocuklarına kitap okuma alışkanlığı kazandırabilmeleri için birtakım önerilerde bulunmuştur:
– Ebeveynler çocuklarına olabildiÄŸince sık hikâyeler anlatmalı ve yüksek sesle okumalıdırlar.
– Ebeveynler çocukları için yaşına, isteklerine, ihtiyaçlarına ve geliÅŸim aÅŸamasına uygun kiÅŸisel bir kütüphane kurmalıdırlar.
– Ebeveynler çocuklarını cep harçlıklarından bir kısmını kitaplara harcamak için eÄŸitmelidirler.
– Ebeveynler, olabildiÄŸince çok sayıda akÅŸamın belli bir süresinin okumaya ayrılmasını saÄŸlamalıdırlar; bu sürede ailenin her üyesi kendi kitabını okumalıdır.
– Ebeveynler çocuklarının okumasına katılmalıdırlar, yani okudukları ÅŸeyler hakkında onlarla konuÅŸmalıdırlar.
– Ebeveynler çocuklarına, okudukları ÅŸeyleri uygulayabileceklerini ve kullanabileceklerini; kitapların onların hayatlarını kurtardığını, aydınlattığını ve güzelleÅŸtirdiÄŸini anlamalarında yardımcı olmalıdırlar.
Ailenin yanında, çocuğun eğitim hayatına başlamasıyla birlikte, öğretmenler de öğrenci için önemli bir rol modeldir.
Öğretmenlerin çocukların okuma alışkanlıklarının geliştirilmesinde, üzerine düşen görevleri ve yapabileceklerini şu başlıklarda özetlemek mümkündür:
– Okunmasını gerekli gördüğü kitaplardan oluÅŸan sınıf kitaplığının oluÅŸturulmasını saÄŸlamak,
– Kitapları öğrencilerin kolayca ulaÅŸabilecekleri ÅŸekilde düzenlemek,
– Sınıf içinde yeri geldikçe okuma türleri hakkında deÄŸerlendirmelerde bulunarak öğrencilerin ilgisini çekebilecek eserleri onlara tanıtmak,
– Öğrencilere vereceÄŸi ödevlerle bir okuma planı kavramı yerleÅŸtirmek,
– Uygun zamanlarda öğrencileriyle okunan kitaplar hakkında konuÅŸmak,
– Okuma yarışmaları düzenleyerek çok okuyan öğrencileri kitapla ödüllendirmek,
– Okuma alışkanlığı kazanmış öğrencilerini bu özelliklerinden dolayı takdir etmek,
– Sınıf ve okul gazetelerinde kitap tanıtım yazılarına da yer vermek (Kıbrıs, 2000).

Hakan UZUN -Eğitim Bilim Toplum Çocuk (EBTÇ)