ÇocuÄŸunuzla ilgili özel eÄŸitim ya da rehberlik ve psikolojik danışma konusunda yönlendirme veya desteÄŸe ihtiyaç duyduÄŸunuzda MEB’na baÄŸlı Rehberlik ve AraÅŸtırma Merkezleri’ne (RAM) baÅŸvurabilirsiniz.

RAM (Rehberlik ve Araştırma Merkezi) Nedir?
Milli EÄŸitim Bakanlığı’nın Özel EÄŸitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne baÄŸlı Psikolojik Danışma ve Rehberlik Hizmetleri Dairesi BaÅŸkanlığı’nın 4 ÅŸubesinden biri olan Rehberlik ve AraÅŸtırma Merkezleri Åžubesi, eÄŸitim öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinin etkin ve verimli bir ÅŸekilde yürütülmesine iliÅŸkin çalışmalarla, bölgesindeki özel eÄŸitim gerektiren bireylerin tanılanması ve bu bireylere yönelik rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini yürütmek amacıyla her il merkezi ile nüfus ve hizmet gereklerine göre ilçelerde merkezler açar. Bakanlıkça açılan bu merkezlere RAM (Rehberlik ve AraÅŸtırma Merkezi) denir.

Rehberlik ve araştırma merkezlerinde, Rehberlik ve Psikolojik Danışma ve Özel Eğitim Hizmetleri bölümleri bulunur.

Merkezin rehberlik ve psikolojik danışma ile özel eğitim çalışmalarının, daha etkin biçimde bilgisayar destekli olarak yürütülebilmesi için gerekli teknolojik donanım ve programlardan yararlanılır.

Rehberlik ve araştırma merkezlerinin tarama, inceleme, tespit, teşhis, öğrenci tanıma gibi çalışmalarında kullanabilecekleri çeşitli yetenek, zekâ ve standart başarı testleri; kişilik, tutum, meslekî ve akademik benlik, gelişim, öğrenci davranışlarını değerlendirme gibi ölçekler; ilgi envanterleri, problem tarama envanterleri, kontrol listeleri, anketler ve benzeri ölçme araçları bulunur.

Rehberlik ve araştırma merkezlerinde Müdür ve Müdür Yardımcısı kadroları haricinde; Rehber Öğretmen, Psikolojik Danışman, Psikolog, Psikometrist, Çocuk Gelişimi ve Eğitimcisi, Eğitim Programcısı, Özel Eğitimci, Sosyal Çalışmacı yer alır.

RAM’lardaki Bölümler ve Görevleri
Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Bölümü Görevleri:
Merkezin çalışma alanında yer alan eğitim-öğretim kurumlarının özellik, kademe ve türlerine göre ayrı ayrı olarak rehberlik hizmetleri çerçeve programını, önceki uygulama sonuçları ile ilgili eğitim-öğretim kurumlarının da görüşlerini alarak hazırlar. Ders yılı başlamadan en az bir ay önce ilgili eğitim-öğretim kurumlarına ulaştırır.
Rehberlik ve psikolojik danışma servisleri elemanlarıyla üniversiteler ve ilgili kuruluşlarla iş birliği yaparak öğrencilerin zihinsel, psikolojik ve sosyal bakımlardan dengeli ve sağlıklı bir şekilde kapasitelerini geliştirmeleri, yapıcı ve yaratıcı olmaları, özelliklerini tanımaları ve değerlendirmeleri ile bu yönde meslekî ve eğitsel rehberlikte bulunulması için grup rehberlik etkinliklerine yönelik programları hazırlar ve uygulanmasında okullara gerekli yardımlarda bulunur.
Eğitim kurumlarının rehberlik ve psikolojik danışma servislerinden gelen öğrenciler ile çeşitli kurum ve kuruluşlardan gönderilen veya bireysel olarak merkeze başvuran bireyleri kabul eder, dosya açar ve gerekli psikolojik yardım hizmetini verir.
Bölümün hizmetleri kapsamında yardım talebinde bulunanlara ilişkin çeşitli psikolojik, sosyal ve diğer ilgili bilgileri olabildiğince ilk ellerden sağlar, verilecek hizmetin niteliğine göre çeşitli psikolojik ölçme araçlarını bilimsel standartlarına göre uygular.
Psikolojik yardım hizmeti verilenlerin aile, okul, arkadaş gibi sosyal çevresiyle olan ilişkilerinin değerlendirilmesi de yapılır.
Bölüme başvuran ve hizmet verilen öğrenci veya bireylere ilişkin gerekli bilgi ve kayıtları içeren bir danışan dosyası bilimsel standartlara uygun olarak tutulur.
Toplanan bilgiler ile yapılacak inceleme sonucunda, başvurana verilecek rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin değerlendirme yapılır ve karara varılır.
Değerlendirme sonucuna göre öğrenci veya bireyin gereksinimi olan rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri verilir, bireysel veya grupla psikolojik danışma hizmeti gereken durumlarda mesleki formasyonu bu hizmeti vermeye uygun eleman varsa hizmet verilir. Uzman eleman yoksa başvuranın ilgili kurumlara sevki yapılır.
Hizmet verilen öğrenci ve bireylerle ilgili olarak merkez dışına verilecek bilgilerde bireyi ve aileyi olumsuz etkileyebilecek, yanlış anlaşılmalara yol açabilecek beyan ve yorumlardan kaçınılır.
Çalışma alanı kapsamında bulunan eğitim kurumları dahilinde yönlendirmeye ilişkin rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerini, servisler ile ilgili kurum ve kuruluşların da görüşlerini alarak planlar, yürütülmesi için gerekli eş güdümü sağlar.
Bölümün görevlerine ilişkin konularda çevrenin gereksinimlerini belirlemek, hizmetleri geliştirmek, niteliği ve verimi artırmak için araştırmalar yapar, bunların sonuçlarından yararlanır, yetkili ve ilgililerine iletir.
Öğrencilerin yönelebilecekleri üst öğrenim kurumları, iş alanları ve mesleklere ilişkin bilgileri kapsayacak, onların çeşitli alanlardaki gelişimlerini destekleyecek yayınlar hazırlar ve eğitim-öğretim kurumlarına ulaştırır.
Eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servislerini program dahilinde ziyaret eder, hizmetle ilgili konularda servis elemanları ve okul yönetimine rehberlikte bulunur, gereksinim ve sorunları belirleyerek çözümü için gerekli konuları bölüm başkanına bildirir.
Eğitim-öğretim kurumlarından gönderilen yıllık çalışma programı ile çalışma raporunu inceler, değerlendirir ve sonuçlarını raporlaştırarak bölüm başkanına verir ve değerlendirme sonucunda belirlenen konuları rehberlik ve psikolojik danışma servislerine bildirir.
Görev bölgesindeki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servisleri elemanlarıyla gerekli durum ve ilgili konularda toplantılar düzenler, toplantı sonunda belirlenen hususlarla ilgili gerekli önlemleri alır ve sonuçlarını izler.
Hizmetlerde kullanılacak psikolojik ölçme araçları ile diğer araç ve tekniklerin tespiti, çoğaltımı, sağlanması, geliştirilmesi ve servislere dağıtımı için il düzeyinde yapılabilecek çalışmaları planlar, yürütür ve sonuçlandırır.
Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servis elemanları, okul yöneticileri, sınıf öğretmenleri için psikolojik danışma ve rehberlik hizmetleri alanındaki görevleri ile ilgili uygulamalara ilişkin bilgi ve becerilerini artırıcı konferans, panel gibi toplantılarla çeşitli hizmet içi eğitim etkinlikleri düzenler. Gerektiğinde üniversite ve ilgili kuruluşlardan eleman sağlar. Söz konusu etkinlikler ailelere yönelik olarak da düzenlenir.
Bölümün hizmetleriyle ilgili bilimsel gelişmeleri izler ve uygulamalarda yararlanır.
Bölüm hizmetlerinin yürütülmesinde yeterli sayıda personel bulunmadığında gerekli atamalar yapılıncaya kadar bölüm elemanları meslekî formasyonlarına ve niteliklerine en yakın hizmetlerin yürütülmesinde görevlendirilir.
Psikolojik danışman bulunmayan eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri yürütme komisyonunun toplantılarına gerektiğinde bölümden ilgili bir uzman katılır.
Özel Eğitim Hizmetleri Bölümü Görevleri:
Özel eğitim gerektiren bireyleri tespit etmek ve tedbir almak amacıyla görev bölgesindeki okullarda taramalar yapar. Özel eğitim gerektiren çocukların inceleme, değerlendirme ve tanılamasını yaparak gerekli yönlendirmede bulunulması hizmetlerini sunar.
Özel eğitim gerektiren çocukların tanılanması sürecinde gerekli her türlü hizmeti verir. Özel eğitim gerektiren çocukların gelişimlerini destekleyici bireysel ve gruplar halinde çeşitli uygulamalar yapar. Öğrencilerin içinde bulundukları gelişim dönemi özellikleri ve gelişim görevleri kapsamında bilgilendirilmesini, etkili ilişkiler kurabilmeleri için; problem çözme ve iletişim becerilerinin geliştirilmesini, özel eğitim gerektiren bireylere ve ailelere psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinde bulunulmasını sağlar.
Özel eğitimde, ailelere yönelik çeşitli bilgilendirme ile rehberlik program ve çalışmalarını ilgili birim ve kurumların iş birliğiyle plânlar, uygular, değerlendirir ve izler. Aile, okul, sağlık kuruluşları, adlî ve diğer kurumlardan; zihin, duygu ve sosyal yönden uyumsuzluk, gelişimdeki gerilik, öğrenme güçlüğü ve okul başarısızlığı, çeşitli bedensel engeller gibi nedenlerle gönderilen danışanları kabul eder, dosya açar, gerekli hizmeti verir.
Bu bireylerle ilgili, içinde bulundukları sosyal çevrede karşılaştıkları sorunlara çözüm bulabilmelerini, üst öğrenim kurumları ve mesleklere yönelmeleri konusunda gerekli çalışmaları sürdürür.
Özel eğitim kurumları ile kaynaştırma programı uygulayan okulların rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri servislerine yönetici ile öğretmenlerine özel eğitimde rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri konusunda gerekli destek hizmeti verir.
Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servislerinde görev yapan psikolojik danışmanların çalışmalarını planlayıp yürütmelerine destek olunmasını, okul yöneticisi ve öğretmenlere yönelik hizmetiçi eğitim seminerleri planlayarak bu seminerlerden yararlanmalarını sağlanmasını, Üniversite ve diğer kurumlarla işbirliği yaparak alandaki gelişmeleri kapsayan seminer, panel, konferans gibi etkinlikler düzenlenmesini organize eder.
Merkezin görev bölgesinde özel eğitim gerektiren öğrencilerin üst öğrenim kurumları ve mesleğe yönelmeleri konusunda gerekli çalışmaları ve eş güdümü sağlar.
Özel eğitim gerektiren çocukların gelişimlerini destekleyici nitelikte bireysel veya grupla çeşitli özel eğitim uygulamaları yapar.
Özel eğitim kurumları ile kaynaştırma programı uygulayan okulların rehberlik ve psikolojik danışma servislerince, engelli öğrencilere yönelik verilen rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine ilişkin program ve çalışmaları inceler, izler, değerlendirir.
Bölüm çalışmalarıyla ilgili konularda özel eğitim kurumları ve kaynaştırma programı uygulayan okulların personeline yönelik olarak onların bilgi ve becerilerini artırıcı konferans, panel gibi toplantılar ile çeşitli hizmet içi eğitim etkinlikleri düzenler. Gerektiğinde üniversite ve ilgili kuruluşlardan eleman sağlar.
Hizmet verilen öğrenci ve bireylerle ilgili olarak merkez dışına verilecek bilgilerde kişiyi ve aileyi olumsuz etkileyebilecek, yanlış anlaşılmalara yol açabilecek beyan ve yorumlardan kaçınır.
Bölümün görevlerine ilişkin konularda çevrenin gereksinimlerini belirlemek, hizmetleri geliştirmek, niteliği ve verimi artırmak için araştırmalar yapar, bunların sonuçlarından yararlanır, yetkili ve ilgililerine iletir.
Bölüm etkinliklerinde kullanılacak psikolojik ölçme araçları ile diğer araç ve tekniklerin belirlenmesi, sağlanması ve geliştirilmesi için il içinde yapılabilecek çalışmaları planlar, yürütür ve sonuçlandırır.
Özel eğitim gerektiren öğrencilerin kendilerine, ailelerine ve eğitim kurumlarına yönelik, onların gelişmelerini destekleyecek yayınlar hazırlar ve ilgililere ulaştırır.
Bölüm hizmetleriyle ilgili bilimsel gelişmeleri izler, bunlardan uygulamalarda yararlanır.
Bölüm hizmetlerinin yürütülmesinde yeterli sayıda personel bulunmadığında, gerekli atamalar yapılıncaya kadar bölüm elemanları, meslekî formasyonlarına ve niteliklerine en yakın hizmetlerin yürütülmesinde görevlendirilir.
RAM’lardan Nasıl Yararlanabilirim?
Rehberlik ve araştırma merkezlerinin hizmetlerinden şahsi başvuru (öğrenci ise velisi ile birlikte) yapan kişiler ya da okul veya ilgili kurum ve kuruluşlardan gönderilen öğrenciler veya bireyler yararlanabilir.

Okul rehberlik servislerinin yönlendirme ÅŸekli, Özel EÄŸitim Hizmetleri YönetmeliÄŸi gereÄŸi, “Bireysel Olarak DeÄŸerlendirilmesi Ä°stenen Öğrenciler İçin Gönderme Raporu” ile olur.

Bu çok kapsamlı rapor, rehber öğretmen, sınıf öğretmeni veya özel eÄŸitim öğretmeni , öğrenci velisi ve okul yönetimi tarafından alınan tüm önlemlere raÄŸmen okulun eÄŸitim programından yeterince yararlanamadığı ve akranlarından farklı olduÄŸu düşünülen öğrencilerin Rehberlik ve AraÅŸtırma Merkezi, EÄŸitsel Tanılama, Ä°zleme ve DeÄŸerlendirme Ekibi’nce incelenmesi amacıyla okul tarafından hazırlanır.

Rapor üç ayrı formdan oluşur ;

Form A: Öğrenci hakkında sınıf öğretmeni, okul rehber öğretmeni ve okul yönetimi tarafından toplanan bilgileri,

Form B: Öğrenci hakkında aileden ve diğer kaynaklardan toplanan bilgileri,

Form C: Gönderme öncesi süreçte eğitim ortamında yürütülen etkinliklerin bireye uyarlanmasına yönelik hazırlanan müdahale programı ve bu program sonucu öğrencinin kaydettiği ilerlemelere ilişkin değerlendirme bilgilerini içerir.

Formlar yönergelere uygun olarak doldurulduktan sonra okul müdürlüğü aracı ile kapalı zarf içinde Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Eğitsel Tanılama, İzleme ve Değerlendirme Ekibine ulaştırılır.

Gönderme öncesinde müdahale programı hazırlanmayan ve gönderme raporundaki bilgileri eksik olan öğrenciler yönetmelik gereği bireysel incelemeye alınmaz.

RAM’lara Nasıl UlaÅŸabilirim?
orgm.meb.gov.tr sayfasından bulunduÄŸunuz ildeki RAM’ların iletiÅŸim bilgilerine ulaÅŸabilirsiniz.
Kaynaklar:
T.C. Millî Eğitim Bakanliği Özel Eğitim, Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Millî Eğitim Bakanliği Rehberlik ve Psikolojik Danişma Hizmetleri Yönetmeliği.
MEB Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü Resmi İnternet Sitesi orgm.meb.gov.tr